ΠΟΝΟΣ μετά από ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ:ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ και ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ του

Συντάκτες - Επιμέλεια:Κριτσωτάκης Σταύρος Χειρ.Οδοντίατρος
Κριτσωτάκη Μαρία Ειρήνη Φοιτ. Οδοντιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ

1. ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΤΟΜΑΤΟΣ

Ο πόνος που ακολουθεί τις μικρές χειρουργικές επεμβάσεις στόματος , αρμοδιότητας του Χειρ. Οδοντιάτρου  , είναι πολύ συχνός στην οδοντιατρική πράξη και επηρεάζει πολύ, τόσο την άνεση και καθημερινότητα του ασθενούς , όσο και την δουλειά του οδοντιάτρου.

Οι περισσότεροι ασθενείς , πάνω από τα 2/3 , αναφέρουν πόνο στο  πρώτο 48ωρο από ήπιο έως  ισχυρό. Γι’ αυτό το λόγο, ο έγκαιρος και αποτελεσματικός έλεγχός του, πρέπει να αποτελεί κύριο μέλημα των οδοντιάτρων.

Η πλειονότητα των Οδοντιάτρων , θεωρεί ότι ο μετεγχειρητικός πόνος, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα μετά την αποχώρηση των ασθενών και αναγκάζεται να προμηθεύσει τους ασθενείς με αναλγητικά φάρμακα.

ΑΙΤΙΑ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΥ ΠΟΝΟΥ

Ο πόνος είναι ένα φυσικό επακόλουθο μετά από χειρουργικές επεμβάσεις, , μικρές ή μεγάλες , Η αιτία του πόνου είναι η ανάπτυξη φλεγμονώδους αντίδρασης και οιδήματος στην περιοχή της επέμβασης,

Η φλεγμονή και το οίδημα εξαρτώνται από την έκταση και την βαρύτητα του τραύματος που δημιουργείται κατά την  επέμβαση.

Η μεγάλης έκτασης κάκωση των ιστών καθώς και ο αυξημένος αριθμός των δοντιών που περιλαμβάνονται στην επέμβαση, προκαλούν αυξημένο οίδημα και πόνο, όπως φαίνεται και από μελέτες που αφορούν εξαγωγές εγκλείστων 3^ων γομφίων κάτω γνάθου, μη χειρουργικές εξαγωγές, τοποθέτηση εμφυτευμάτων και ακρορριζεκτομές.

Ο βαθμός δυσκολίας της επέμβασης έχει σχέση με την ένταση του πόνου μετά την επέμβαση. Ο πόνος αυτός είναι αυξημένος το πρώτο 48ωρο και μειώνεται αισθητά τις επόμενες ημέρες μέχρι την πλήρη απουσία του περίπου στην 7^η ημέρα . Αυτό συμβαίνει στην πλειονότητα των περιστατικών και βέβαια με εξαίρεση την ανάπτυξη μόλυνσης στη περιοχή .

Η αναγκαιότητα  επαρκούς ελέγχου της φλεγμονής, μας βοηθά να  έχουμε ικανοποιητικού βαθμού μείωση του μετεγχειρητικού πόνου.

Στην καθημερινή πράξη αυτό επιτυγχάνεται με την προεγχειρητική αγωγή, την εκτέλεση όσο το δυνατόν ατραυματικής επέμβασης, την μετεγχειρητική αγωγή , την φαρμακευτική αγωγή και τέλος ορισμένες τεχνικές και παρεμβάσεις μετεχειρουργικά.

ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ  ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ

Η κάκωση των ιστών  είναι το αίτιο της φλεγμονής. Δεν υπάρχει χειρουργική επέμβαση . μικρή ή μεγάλη , χωρίς κακώσεις των ιστών επί των οποίων γίνεται η επέμβασης. 

Υπάρχουν δυσκολίες που αυξάνουν την δυσκολία της επέμβασης και οι οποίες μπορούν να ελεγχθούν και δυσκολίες που είτε δεν μπορούν να ελεγχθούν ή ελέγχονται δύσκολα. Η δυσκολία της επέμβασης  αυξάνει ή επιβαρύνει την κάκωση των ιστών και επομένως την  περίπτωση ανάπτυξης φλεγμονής.

Παρακάτω αναφέρονται παράγοντες ανάπτυξης της φλεγμονής  οι οποίοι  έχουν σχέση με τον οδοντίατρο, τον ασθενή και την ίδια την περίπτωση. Έχουν επίσης σχέση με τις παραμέτρους της ίδιας της  επέμβασης και του χρόνου πριν και μετά την επέμβαση.

Γνώση ανατομίας περιοχής

Αυτοί οι  παράγοντες  επηρεάζουν την όσο το δυνατόν πιο ατραυματική επέμβαση και την εξέλιξη της επούλωσης του τραύματος το δυνατόν με την ελαχίστη φλεγμονή.

Οι παράγοντες αυτοί είναι οι εξής:

• Η γνώση της ανατομίας της εκάστοτε περιοχής επέμβασης, η γνώση των χειρουργικών μεθόδων και η εμπειρία του οδοντιάτρου.
• Η ύπαρξη του  αναγκαίου  εξοπλισμού για  την εκάστοτε επέμβαση.



Αναγκαίες ακτινογραφίες

• Η αναγκαία και επαρκής προετοιμασία της επέμβασης με λήψη ακτινογραφιών , αξονικών , αιματολογικών, ιατρικού ιστορικού  κλπ

  

  Εμπλοκή αλλων ανατομικών στοιχείων

• Η ιδιαίτερη ανατομική κατασκευή της περιοχής , που εχει σχέση με την μορφή, το μέγεθος, την θέση , την πορεία και τήν εμπλοκή ανατομικών στοιχείων (πχ αγγεία, νεύρα κλπ) , δοντιών και κάθε τι το οποίο εμπλέκεται στην επέμβαση.
• Η θέση της επέμβασης η οποία έχει άμεση σχέση με την ευκολία ή όχι των χειρουργικών χειρισμών.
• Η ύπαρξη η όχι επιβαρημένου ιστού στην περιοχή επέμβασης (πχ απόστημα, φλεγμονώδης ιστός, συνοστέωση  κλπ.)

• 

  Ανατομικές ιδιαιτερότητες

  Το Ιατρικό ιστορικό και η γενικότερη  κατάσταση υγείας του ασθενούς  πχ. Σακχ. Διαβήτης,
• Η λήψη ή όχι διαφόρων φαρμάκων πχ .Αντιθρομβωτικά  και αντιπηκτικά  φάρμακα.
• Η συνάφεια της θέσης της επέμβασης με διάφορα ανατομικά στοιχεία πχ Νεύρα, αγγεία, ιγμόρειο  άντρο κλπ
• Η δυνατότητα καλής  επικοινωνίας μεταξύ γιατρού και ασθενούς ( περιπτώσεις νοητικής στέρησης , άνοιας , αλτσχάιμερ κλπ)

  

  Αδυναμία καλής επικοινωνίας

  
  

• Η δυνατότητα καλής στοματικής  υγιεινής λόγω ολικής ή μερικής αναπηρίας .
• Διάφοροι λόγοι  δυσκολίας διάνοιξης του στόματος  πχ.  ανατομική κατασκευή , τρισμός κλπ.



Αδυναμία διάνοιξης του στόματος

• Αντανακλαστικά του ασθενούς που δυσκολεύουν την επέμβαση πχ εμέτου.
• Ο χαρακτήρας του ασθενούς που μπορεί να οδηγήσει σε  υπερβολικές  αντιδράσεις και  απότομες κινήσεις κατά την διάρκεια της επέμβασης.
• Η έγκαιρος και επαρκής κάλυψη με αντιβίωση του περιστατικού , αν χρειάζεται.
• Η βοήθεια του ασθενούς προς τον επεμβαίνοντα κατά την διάρκεια της επέμβασης.
• Οι αναγκαίες σαφείς και αναλυτικές οδηγίες  του θεράποντος πριν και μετά την επέμβαση.
• Η βοήθεια και συνεργασία εκ μέρους του ασθενούς πριν και μετά  την επέμβαση ακολουθώντας τις απαραίτητες χειρουργικές οδηγίες .

ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΙΩΣΗΣ της ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ

A. ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ και ΑΓΩΓΗ

Πλήρες Ιατρικό και Οδοντιατρικό Ιστορικό

Η σωστή και έγκαιρος εκτίμηση της κάθε περίπτωσης θα μας οδηγήσει σε σωστή προετοιμασία του θεράποντος , η σωστή προεγχειρητική αγωγή και καθοδήγηση του ασθενούς ώστε να βρεθεί στην καλύτερη κατάσταση (τοπική κα γενική) την ώρα της επέμβασης.

Διενέργεια απαραιτήτων εξετάσεων

Πέραν του πλήρους Ιατρικού ,Οδοντιατρικού Ιστορικού και της εμπεριστατωμένης κλινικής εξέτασης ,  ανάλογα με την βαρύτητα της επέμβασης  , μπορεί να  είναι αναγκαίο :

• Επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό του ασθενούς σε ορισμένες περιπτώσεις γενικών ή ειδικών προβλημάτων υγείας πριν την επέμβαση.
• Επικοινωνία με τους οικείους του ασθενούς. 
• Διενέργεια διαφόρων εξετάσεων όπως Αιματολογικών , Μικροβιολογικών, ακτινογραφικών κλπ.
• Σταθεροποίηση ορισμένων παραγόντων της γενικής υγείας πχ Σάκχαρο αίματος , αιματοκρίτης , αιμοπετάλια, χρόνος πήξης αίματος κλπ

  

  Οδηγίες πριν και μετά την επέμβαση

• Έλεγχος για πιθανή διακοπή  ορισμένων φαρμάκων πριν την επέμβαση πχ Αντιθρομβωτικά, αντιπηκτικά κλπ.
•  Φαρμακευτική αγωγή με αντιβιοτικά, αντιφλεγμονώδη , αγχολυτικά κλπ .
• Οδηγίες για ιδιαίτερη τοπική στοματική υγιεινή.
• Ψυχολογική προετοιμασία του ασθενούς.

• 

  Υπάρξη απαραιτήτων εργαλείων

  Έλεγχος για επαρκή Υλικοτεχνικό εξοπλισμό .
• Αναλογισμό εκ μέρους του θεράποντος για πιθανές δυσκολίες και δυνατότητα να ανταπεξέλθει  σε αυτές.
• Παραπομπή του περιστατικού σε πιο έμπειρο και

  

  Βοήθεια από  εμπείρο συναδέλφο

  εξειδικευμένο συνάδελφο εφ όσον η επάρκεια του επεμβαίνοντος  δεν είναι ηαναγκαία.
•  Πρόσκληση σε βοήθεια εμπείρου συναδέλφου , εάν κριθεί , ότι κατά την διάρκεια της επέμβασης  χρειάζεται ένας επί πλέον έμπειρος κλινικός
• Προετοιμασία  με επεξήγηση της περίπτωσης και των πιθανών δυσκολιών ,  στο βοηθητικό προσωπικό .

B.          ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ

Ατραυματική επέμβαση

Το σημαντικότερο μέλημα των Οδοντιάτρων   κατά την διάρκεια της επέμβασης, πρέπει να είναι η πραγματοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερο ατραυματικής επέμβασης, που σημαίνει :

•  Όσο μικρότερης έκτασης οστεοτομία (όπου υπάρχει δυνατότητα για κάτι τέτοιο).
•  Oσο πιο ήπιος χειρισμός των μαλακών ιστών.
• Aτραυματική δημιουργία κρημνού.
• Αποφυγή βλάβης γειτονικών στοιχείων όπως πχ δοντιών , βλεννογόνου, ούλων κλπ 
• Ασφαλής απόσταση από ευαίσθητα ανατομικά στοιχεία, π.χ. κάτω φατνιακό νεύρο, ιγμόρειο άντρο
• Σωστή συρραφή τραύματος..

  

  Σωστή συρραφή

• Αποφυγή απότομων  χειρισμών  που μπορούν να επιφέρουν ανεπιθύμητες καταστάσεις (π.χ. κάταγμα οστού, προσβολή νεύρου)
• Όσο μικρότερη διάρκεια της επέμβασης.
• Όταν ακολουθηθούν τα πιο πάνω ,  ελαχιστοποιείται  η πιθανότητα για την εμφάνιση ισχυρού μετεγχειρητικού πόνου.

C. ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Αναλυτικές Οδηγίες

• Επεξήγηση για τις πιθανές μετεγχειρητικές  επιπλοκές της  επέμβασης ( πχ οίδημα, πόνος, αιμορραγία , υπαισθησία κλπ) και του τρόπου αντιμετώπισης  τους
• Σαφείς και κατανοητές μετεγχειρητικές οδηγίες στον ασθενή και εν ανάγκη και στους οικείους του ασθενούς. Καλό είναι να δίδονται γραπτές.
• Αναγκαία η ανταλλαγή των αριθμών των κινητών τηλεφώνων  του θεράποντος και του ασθενούς,  ώστε στην περίπτωση που υπάρξουν επιπλοκές και μη αναμενόμενες παρενέργειες, να ειναι δυνατή η άμεσης επικοινωνία  με τον θεράποντα . 
• Την αποφυγή δοκιμής διαφόρων πρακτικών μεθόδων αιμόστασης , πλύσης , καταπολέμησης του πόνου , του οιδήματος  κλπ πέραν αυτών που θα υποδειχθούν από τον Οδοντίατρο.
• Την αποφυγή τοποθέτησης πάνω στην πληγή διαφόρων "πρακτικών " οπως ούζο , ρακί, ασπιρίνη κλπ. Η κατάσταση σε αυτές τις περιπ΄τώσεις θα επιδεινωθεί! 
  
• Την ανάγκη υπομονής εκ μέρους του ασθενούς για το πρώτο 48ωρο .
• Την ανάγκη κατανόησης των φοβιών και ιδιοτροπιών του ασθενούς  ,  εκ μέρους του θεράποντος.

D.ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Τα φάρμακα που μπορεί να δοθούν μετεγχειρητικά  είναι :

Λήψη φαρμάκων μόνο καθ' υπόδειξη του Ιατρού

• Αντιβιοτικά εφ΄όσον αναγκαίο και μόνο καθ’ υπόδειξη του θεράποντος λαμβάνοντας υπ’ όψιν το Ιατρικό ιστορικό και την ιδιαιτερότητα της περίπτωσης.
• Αντιοιδηματώδη και αντιφλεγμονώδη φάρμακα που μαζί με τα αναλγητικά θα μειώσουν γρήγορα και αποτελεσματικά τον πόνο. Και αυτά μόνο με την υπόδειξη του Γιατρού.
• Τέλος στα φάρμακα μείωσης του μετεγχειρητικού πόνου είναι και η χορήγηση αναλγητικών η οποία σε τέτοια περιστατικά, είναι μάλλον επιτακτική.

Τα φάρμακα εκλογής είναι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), τα οποία στη συντριπτική πλειοψηφία των ερευνών, έχουν αποδειχθεί τα καταλληλότερα για τέτοιες καταστάσεις, γιατί συνδυάζουν αναλγητική και ισχυρή περιφερική αντιφλεγμονώδη δράση.

Επίσης τα ΜΣΑΦ μπορούν να συνδυαστούν και με Παρακεταμολη, αναλγητικό το οποίο δρα κεντρικά για μείωση του πόνου και δεν έχει αντιφλεγμονώδη δράση. Τα δύο φάρμακα δρουν συνεργικά για πιο αποτελεσματική μείωση του πόνου.

Ένα ακόμη σημείο που πρέπει να προσεχθεί, είναι ο χρόνος χορήγησης των αναλγητικών (κυρίως των ΜΣΑΦ). Γενικά, η προεγχειρητική χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, δεν έχει αποδειχθεί κατά πόσο και εάν είναι πιο αποτελεσματική από την μετεγχειρητική χορήγηση .

Πολλοί οδοντίατροι, είτε την προτιμούν, ή πάλι την συνδυάζουν με την μετεγχειρητική χορήγηση. Όπως και να έχει η χορήγηση αναλγητικών-αντιφλεγμονωδών, είναι αναγκαία στα χειρουργικά περιστατικά.

• Μία άλλη ομάδα αναλγητικών-αντιφλεγμονωδών που χρησιμοποιείται,  για εκτεταμένο οίδημα μετά από χειρουργικές επεμβάσεις, είναι τα κορτικοστεροειδή, τα οποία όμως πρέπει να χορηγούνται μόνο όταν τα ΜΣΑΦ είναι ανεπαρκή και δεν υπάρχει καμία αντένδειξη για την χορήγησή τους, ή η χρήση τους περιορίζεται κυρίως από την ύπαρξη άλλων χρόνιων  παθήσεων.

ΠΡΟΣΟΧΗ :

Φάρμακα όπως τα  MESULID, LONARID, NUROFEN, BRUFEN ,FELDENE, TILCITIN, NAPROSYN, TOLECTIN, VOLTAREN (Εμπορικές ονομασίες ) και πολλά άλλα , είναι καλό να λαμβάνονται μόνο μετά από συνεννόηση με τον γιατρό..

Ο λόγος είναι απλός. Ολα αυτά τα φάρμακα τα οποία είναι απο διάφορες ομάδες αναλγητικών και αντιφλεγμονωδών φάρμακων , ΜΣΑΦ κλπ ,  έχουν πολλές παρενέργειες, αντενδείξεις , ανεπιθύμητες ενέργειες, αλληλεπιδράσεις και συνέργιες με άλλα φάρμακα , ώστε η λήψη  τους πρέπει να γίνεται  με μεγάλη προσοχή.!!!

E. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

Ένα άλλο  στοιχείο, το οποίο παραλείπεται από την πλειοψηφία των οδοντιάτρων, είναι η ψυχολογική προσέγγιση των ασθενών.

Η ψυχολογική προετοιμασία των ασθενών πριν από την επέμβαση, μπορεί να μειώσει δραστικά την αντίληψη του πόνου. Οι ασθενείς που προσέρχονται για επέμβαση, είναι κατά πλειοψηφία σίγουροι ότι θα πονέσουν. Ο πόνος είναι ηπιότερος όταν οι ασθενείς είναι πεπεισμένοι, ότι μετά από την επέμβαση θα ελεγχθεί αποτελεσματικά ο πόνος τους.

Έχει αποδειχθεί, ότι μεγάλη μερίδα ασθενών, βιώνουν εντονότερο μετεγχειρητικό πόνο όταν είναι ανήσυχοι πριν την επέμβαση. Γι’ αυτό θα ήταν προτιμότερο, οταν οι ασθενείς είναι ψυχολογικά ευάλωτοι ,  να αποφεύγονται οι πολλές πληροφορίες σχετικά με την διαδικασία της επέμβασης μπροστά τους .

Επίσης θα πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν, ότι πολλές φορές οι γυναίκες ασθενείς , εκδηλώνουν εντονότερα το αίσθημα του πόνου συγκριτικά με τους άντρες. Συνεπώς, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη κατάλληλης προσέγγισής τους, για την μετέπειτα πορεία τους.

Επίσης η ενημέρωση για τα συμβάματα και τις πιθανές επιπλοκές  που  περιμένουμε μετά την επέμβαση ( οίδημα , πόνος κλπ) , ο τρόπος αντιμετώπισης τους και ο πιθανός χρόνος αποδρομής τους ,  φέρνει καλά αποτελέσματα  ως προς την ανοχή και την μετέπειτα ψύχραιμη αντιμετώπιση της κατάστασης εκ μέρους  των ασθενών.

F.  ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

 Ένα άλλο στοιχείο που μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμο, είναι η διατήρηση μετεγχειρητικής επικοινωνίας με τον ασθενή. Οι ασθενείς είναι συχνά διστακτικοί στην αναζήτηση βοήθειας

μετεγχειρητικά, γιατί πιστεύουν ότι οι γιατροί τους είναι πολύ απασχολημένοι, ή επειδή δεν πιστεύουν ότι θα βοηθηθούν επαρκώς. Γι’ αυτό πρέπει να διατηρείται επαρκής επικοινωνία μαζί τους, είτε τηλεφωνικά ή μέσω επανεξετάσεων, για να διαπιστωθεί αν πραγματικά πονούν ή όχι, να εξετασθεί η κλινική εικόνα του μετεγχειρητικού πεδίου, που πιθανά θα οδηγήσει σε κάποια συμπληρωματική αναλγητική ή αντιμικροβιακή θεραπεία καθώς και να εξετασθεί η σωστή επούλωση του τραύματος.

Ακόμη δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι η φύση του οδοντιατρικού επαγγέλματος είναι τέτοια, που απαιτεί την απόλυτη εμπιστοσύνη και δυνατότητα αμέσου επικοινωνίας  μεταξύ ασθενούς-γιατρού, ώστε να υπάρχουν αμφίδρομα οφέλη. Ο Οδοντίατρος από την φύση της εργασίας του , είναι υποχρεωμένος να είναι «προσβάσιμος» τουλάχιστον τηλεφωνικά ανά πάσα στιγμή της ημέρας , της νύκτας  , ακόμη και στις αργίες. Εν ανάγκη ακόμη και η μετάβαση του στο Ιατρείο σε «ακατάλληλες» ώρες και ημέρες πρέπει να γίνεται όταν είναι απόλυτη ανάγκη .

Ο πόνος είναι πολλές φορές ανυπόφορος και λίαν επώδυνος  και όταν έρχεται , δεν λαμβάνει υπ’ οψιν του ώρες ή ημέρες αργίας , διακοπών κλπ. Ο Οδοντίατρος έχει υποχρεώσεις σαν θεραπευτής και όχι μόνο δικαιώματα σαν επαγγελματίας.

G. ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ

Εδώ πρέπει να αναφερθούν κάποιες ιδιαίτερες επιπλοκές που μπορεί να συμβούν, να επιβαρύνουν την επούλωση και κατ’ επέκταση και την άνεση του ασθενούς, όπως η επιμόλυνση του τραύματος και το ξηρό φατνίο. Σε αυτές τις  περιπτώσεις πρέπει να γίνει επί τόπου κλινική εξέταση και διάγνωση του  τι ακριβώς συμβαίνει.

Η επιμόλυνση του τραύματος μπορεί να οφείλεται:

•  Σε ανεπαρκή ασηψία της περιοχής.
• Σε ανεπαρκή αποστείρωση των εργαλείων που χρησιμοποιούνται.
• Στο ήδη σηπτικό υπόστρωμα της περιοχής της επέμβασης.
• Σε ύπαρξη συστηματικών νοσημάτων που παρουσιάζουν αυξημένη ευπάθεια στις λοιμώξεις (π.χ. ακοκκιοκυτταραιμία, σακχ. Διαβήτης κλπ).
• Σε απρόσεκτη συμπεριφορά του ασθενούς και μη σωστή τήρηση των μετεγχειρητικών οδηγιών (π.χ. κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων ή ανεπαρκή στοματική υγιεινή).

Αντιμετωπίζεται :

• Επαρκώς με χορήγηση αντιβιοτικών (4ημερη τουλάχιστον χορήγηση) .
•  Με την σωστή στοματική υγιεινή στο σπίτι.
• Αν υπάρχει απόστημα, τότε γίνεται παροχέτευση αυτού για την ανακούφιση του ασθενούς.

Εικόνα Ξηρού φατνίου

Το ξηρό φατνίο είναι όψιμη επιπλοκή (εντός 2 ημερών από την επέμβαση) των εξαγωγών (χειρουργικών ή μη) και αποτελεί πολύ επώδυνη κατάσταση, που  οφείλεται συνήθως :

•  Στην ύπαρξη πυκνωτικού οστού
• Ή στην μόλυνση του φατνίου.

 Για να  ανακουφιστεί ο ασθενής από τον έντονο πόνο:

• Τοποθετείται  βύσμα βάμβακος με ευγενόλη στο φατνίο η οποία αλλάζει κάθε 24ωρο μέχρι να εξαλειφθεί ο πόνος.
•  Ή  τοποθετείται φύραμα οξειδίου του ψευδαργύρου με ευγενόλη για 5 ημέρες.
•  Ή  τοποθετείται  γάζα ιωδοφορμίου.
• Ή  τοπική εφαρμογή ενζύμων και ο πόνος υποχωρεί σταδιακά .

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

Ο πόνος είναι  φυσική και συνηθισμένη αντίδραση  του οργανισμού  μετά από μια μικρή ή μεγάλη χειρουργική επέμβαση.

Η γνώση , η εμπειρία και ή σωστή προετοιμασία του Οδοντιάτρου σε συνδυασμό με την καλή συνεργασία  με τον ασθενή , διασφαλίζει την πιο ατραυματική επέμβαση ή οποία εγγυάται την λιγότερο οδυνηρή μετεγχειρητική εξέλιξη.

Η σωστή προεγχειρητική και μετεγχειρητική αγωγή , μαζί με την  φαρμακευτική και ψυχολογική βοήθεια του ασθενούς συμβάλλει στην λιγότερη ταλαιπωρία του .

Σε κάθε περίπτωση ειναι  απαραίτητη η μετεγχειρητική επικοινωνία μεταξύ Οδοντιάτρου και Ασθενούς,  η οποία θα δημιουργήσει μια αμοιβαία κατανόηση και βοήθεια για την αντιμετώπιση κάθε επώδυνης επιπλοκής με ασφάλεια , ταχύτητα και αποτελεσματικά.

Για παρεμφερή άρθρα σχετικά με τον πόνο που έχει σχέση με την περιοχή του στόματος κάντε κλικ στους παρακάτω συνδέσμους:

Επείγουσες καταστάσεις 

Είδη Στοματοπροσωπικού Πόνου

Πολφικός Πόνος

Τραυματισμός δοντιών σε παιδία

Εξαγωγές    των    δοντιων

Μετεξακτικές οδηγίες